Một trong những rủi ro lớn của ngành chăn nuôi hiện nay là phụ thuộc giá cả thị trường bấp bênh, chất lượng sản phẩm không đồng đều, ứng dụng khoa học kỹ thuật còn hạn chế và tình trạng ô nhiễm môi trường. Chăn nuôi theo hướng công nghệ cao bằng việc lựa chọn loại tinh cọng rạ tốt với phương pháp phối giống thụ tinh nhân tạo nhằm tạo ra con giống khỏe mạnh, thừa hưởng gen trội của bố mẹ được coi là hướng phát triển đem đến thành công cao và bền vững. Thực tế cách làm này đã và đang được Trung tâm Khuyến nông Bắc Giang triển khai thực hiện bước đầu đem lại kết quả khả quan trong chăn nuôi gia súc.
 
Theo số liệu thống kê của Sở Nông nghiệp và PTNT, tính đến cuối năm 2016 tổng đàn bò của tỉnh đạt gần 137 nghìn con, trong đó 75% là bò lai Zebu, tập trung nhiều ở các huyện Hiệp Hòa, Lạng Giang, Tân Yên, Việt Yên và Yên Dũng. Tổng đàn trâu trên 51 nghìn con, nuôi nhiều ở huyện Lục Nam, Lục Ngạn và Sơn Động. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả trong chăn nuôi, một trong những yếu tố quan trọng đó là công tác giống. Hàng năm, các dẫn tinh viên trên địa bàn tỉnh đã thực hiện phối trên 40 nghìn liều tinh trâu, bò sản xuất trong nước đã có hiệu quả thực tế trong sản xuất chăn nuôi. Nhằm tiếp tục cải tạo đàn, tăng năng suất và hiệu quả trong chăn nuôi trâu, bò, Trung tâm KN đã lựa chọn và đưa vào giống mới như bò BBB, Brahman, Charolais, trâu Murrah tại một số địa phương trong tỉnh, bước đầu đã cho kết quả khá khả quan, được người chăn nuôi đón nhận.
 
Minh chứng, năm 2014 Trung tâm KN chuyển giao thành công hai giống trâu bò mới là bò BBB và trâu Murrah. Bà Nguyễn Thị Vạn ở thôn Giang Tân, xã Thái Sơn, huyện Hiệp Hòa là hộ tham gia mô hình phối giống bò BBB cho biết, giống có ưu điểm sinh trưởng nhanh, phàm ăn, trọng lượng lúc sơ sinh cao hơn bê nội khoảng 15-20% nên giá bán tăng 8-10 triệu đồng. “Cái được nhất của giống mới này là phối một con đẻ được sinh đôi. Sau 16 tháng tuổi, trọng lượng trung bình đạt khoảng 4 tạ/con, xuất bán gần 64 triệu đồng/2 con” – bà Vạn vui vẻ tâm sự. Còn tại xã Việt Lập, huyện Tân Yên đã có sản phẩm nghé lai được sinh ra nhờ phối giống từ tinh trâu Murrah. Hộ Giáp Văn Tùng ở thôn Ngọc Trai khẳng định, đây là lần đầu tiên gia đình được Trung tâm KN hỗ trợ, giới thiệu đến giống trâu mới Murrah, so với những giống nghé nội khác loài này có tầm vóc to, sức đẫy đà, tỷ lệ thịt cao, phù hợp với nhu cầu người tiêu dùng hiện nay. Do đó, đến nay hầu hết các hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh đều biết đến giống trâu, bò mới này.
 
Tham quan thực tế về giống bò BBB và trâu Murrah, ông Dương Thanh Tùng – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho rằng, đây là hai giống mới có vóc dáng đẹp, tiềm năng về tỷ lệ thịt cao, chắc, phù hợp với xu thế phát triển của ngành. Do đó mô hình có khả năng nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh.
 
 

 
Bê lai Charrolais sơ sinh trọng lượng đạt gần 31kg tại xã Xuân Hương, Lạng Giang
 
Thực hiện Đề án phát triển chăn nuôi nông hộ giai đoạn 2016 - 2020, năm 2016 tỉnh tiếp tục giao cho Sở Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo cơ quan chuyên môn thực hiện hỗ trợ người chăn nuôi theo Quyết định 50 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, Trung tâm KN là đơn vị trực tiếp triển khai thực hiện hỗ trợ 5.000 liều tinh bò cao sản nhập ngoại, hỗ trợ ni tơ bảo quản, găng tay và ống gen đi kèm. Tại 05 huyện triển khai là Lạng Giang, Hiệp Hòa, Tân Yên, Việt Yên và Yên Dũng là nơi có phong trào chăn nuôi bò phát triển mạnh, người dân có kinh nghiệm chăn nuôi. Mặc dù trong quá trình triển khai gặp một số khó khăn do giống mới, thủ tục hồ sơ phức tạp... nhưng nhờ sự nỗ lực cố gắng của cán bộ thực hiện, chính quyền địa phương và sự chỉ đạo sát sao của Trung tâm KN nên chương trình bảo đảm tiến độ kế hoạch đề ra. Trung tâm còn mở lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật cho các dẫn tinh về phương pháp phối tinh nhập ngoại, phương pháp giải đông tinh, cách chọn bò cái đưa vào phối giống, thời điểm phối giống thích hợp. Cùng đó in ấn một số tờ rơi, catalo giới thiệu về những giống bò chuyên thịt mới cấp phát cho các dẫn tinh viên tuyên truyền đến người dân. Kết quả hơn 5.100 liều tinh bò cao sản nhập ngoại đã được Trung tâm KN cấp cho các dẫn tinh viên trên địa bàn 05 huyện phối cho trên 4.700 con bò cái lai Zebu của gần 4.500 hộ dân tại địa phương, tỷ lệ phối có chửa đạt trung bình 70%.
 
Thành công bước đầu là thời điểm này đã có bê Charolais lai sinh ra tại hộ ông Trịnh Văn Đồng ở thôn Hoa, xã Xuân Hương, huyện Lạng Giang. Trọng lượng bê sơ sinh đạt khoảng 31 kg/con, màu lông sáng, dáng trường. Ông Đồng chia sẻ: “Lúc đầu gia đình cũng băn khoăn vì giống mới chưa được nhìn thực tế nhưng tin tưởng sự giới thiệu, tư vấn của cán bộ khuyến nông thường xuyên, sát sao theo dõi, chỉ đạo nên gia đình yên tâm tham gia. Hiện bê con khỏe mạnh, phàm ăn nên dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện gia đình”.
 
Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, kết quả bước đầu của phương pháp thụ tinh nhân tạo bằng loại tinh nhập ngoại đã cho ra đời những bê nghé lai có nhiều ưu điểm vượt trội so với bê nghé nội về: tỷ trọng, vóc dáng, màu lông, đặc biệt là tỷ lệ thịt cao, đáp ứng được nhu cầu thị trường hiện nay và phù hợp với định hướng phát triển ngành chăn nuôi lấy thịt của tỉnh. Điều này không chỉ thể hiện sự tiến bộ của ngành chăn nuôi trong việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất, sử dụng con giống lai mới có nhiều gen trội mà còn là nền tảng để ngành chăn nuôi tỉnh tiến gần tới khoa học công nghệ cao theo hướng bền vững.
 
Ông Nguyễn Văn Thành – Giám đốc Trung tâm KN khẳng định, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi nói riêng và sản xuất nông nghiệp nói chung đã và đang là nhiệm vụ trọng tâm của ngành, của tỉnh. Với vai trò cầu nối, chuyển giao khoa học kỹ thuật đến người dân, Trung tâm KN tích cực đưa những cây con giống mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất; triển khai thực hiện mô hình điểm theo chỉ đạo, định hướng phát triển của ngành và tỉnh; tiếp tục đào tạo đội ngũ dẫn tinh viên có tay nghề cao làm công tác thụ tinh nhân tạo hiệu quả; triển khai các chương trình hỗ trợ đúng đối tượng, đúng địa điểm… Từ đó góp phần thực hiện thành công mục tiêu Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững giai đoạn 2015-2020 và Nghị quyết số 130 của Tỉnh ủy về Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2020. Đặc biệt từ năm 2017 Trung tâm KN trở thành địa chỉ uy tính, tin cậy cung cấp tinh và vật tư thụ tinh nhân tạo cho trâu, bò trên địa bàn tỉnh.
 
Theo Thanh Phúc
 
TT Khuyến Nông