Quy trình nhân giống cây khoai tây sạch bệnh trong nhà khí canh
 
từ cây IN VITRO
 
 
 
1. Nguyên vật liệu
 
+ Nhà nhân giống khí canh: Toàn bộ hệ thống khí canh được đặt trong nhà lưới có mái che plastic, kiểm soát được nhiệt độ, ánh sáng và chắn côn trùng hại cây. Thông thường có thể sử dụng lưới đen để cắt nắng và quạt thông gió làm giảm nhiệt độ nhà trồng cây trong điều kiện thời tiết quá nắng nóng.
 
+ Hệ thống khí canh hoạt động theo nguyên tắc: Dung dịch dinh dưỡng được phun thẳng vào rễ cây dưới dạng sương mù theo chế độ ngắt quãng, khoảng cách giữa hai lần phun và thời gian phun phụ thuộc vào từng giai đoạn của cây. Thời gian này được thiết lập và cài đặt sẵn. Hệ thống khí canh được thiết kế gồm có:
 
-   Thùng đựng dinh dưỡng
 
-   Máy bơm loại nhỏ nối với một rơle tự động tắt bật theo chu kỳ cài đặt.
 
-    Thùng xốp kích thước (100 cm x 6 cm x 70 cm), phủ bằng nilon đen tạo một buồng tối để rễ cây sinh trưởng. Trên mặt thùng xốp được đậy kín bằng tấm xốp có đục lỗ để trồng cây. Trong buồng tối có lắp hệ thống ống dẫn và vòi phun sương để phun dung dịch dinh dưỡng vào vùng rễ và dung dịch được hoàn lưu. Rễ cây được treo lơ lửng trong không khí, cây được giữ trên bề mặt tấm xốp có đục lỗ. ồng dẫn được gắn với máy bơm có hộp điều khiển “timer” về thời gian phun và ngừng phun.
 
+ Các khay xốp kích thước 100 x 100 cm, có đục các lỗ nhỏ để cắm cây, khoảng cách giữa các lỗ 1,5 - 2cm.
 
+ Dung dịch dinh dưỡng có các thành phần đa lượng, vi lượng, sắt.
 
+ Máy đo pH, EC cầm tay.
 
+ Dung dịch H3PO4, NaOH để điều chỉnh độ pH.
 
+ Nguồn mẫu giống: cây có nguồn gốc từ nuôi cấy mô
 
-   Tiêu chuẩn: Cây khoai tây cấy mô sau 15 ngày cấy chuyển thì tiến hành ra cây. Cây cao 5-7 cm, có từ 4 - 5 lá, cây khỏe, mập, có rễ, sạch bệnh, không dị dạng.
 
2.      Phương pháp tiến hành
 
Các bước tiến hành
 
Bước 1.  Khử trùng: Khử trùng bồn khí canh và tấm xốp đỡ cây: Sử dụng dung dịch Javen nồng độ 5% phun lên bồn khí canh và tấm xốp đỡ cây, để qua đêm, sau đó rửa lại bằng nước sạch.
 
Bước 2. Chuẩn bị dung dịch trồng: Dung dịch được pha chế với nồng độ chuẩn tùy theo thể tích của thùng chứa, sau đó sử dụng acid phosphoric (H3PO4) để chuẩn đến pH thích hợp.
 
Bước 3. Phương pháp ra cây: cây từ trong bình nuôi cấy được lấy ra nhẹ nhàng bằng panh, sau đó dùng nước sạch để rửa sạch môi trường (agar, đường, ...) còn dính vào rễ nhằm tránh vi khuẩn, nấm phát triển gây hại cho cây, thỉnh thoảng thay nước cho sạch. Các thao tác phải thật nhẹ nhàng, tránh làm dập nát cây. Sau đó cắm cây vào các khay xốp đặt trong bồn khí canh sao cho phần rễ nằm hoàn toàn phía mặt dưới của tấm xốp và gốc cây không ngập sâu quá 1 cm. Trong 2 ngày đầu sau trồng chỉ nên phun nước để tránh sốc dinh dưỡng cho cây, sau đó mới thay bằng dung dịch dinh dưỡng. Đồng thời điều chỉnh thời gian phun thích hợp đế tránh cây bị mất nước gây héo. Sau trồng từ 5 - 7 ngày thì tiến hành cắt ngọn.
 
Bước 4. Phương pháp cắt ngọn: Khoảng 3-4 ngày tiến hành cắt ngọn một lần. Thao tác cắt yêu cầu đúng kỹ thuật, khử trùng dụng cụ bằng cồn 70° hoặc bằng ngọn lửa đèn cồn sau mỗi lần cắt, dụng cụ cắt là lưỡi dao lam hoặc dao chuyên dụng trong nuôi cấy mô. Kỹ thuật viên cần đeo găng tay y tế trong khi cắt và trồng cây.
 
-    Tiêu chuẩn ngọn cắt: ngọn cắt dài 2 - 3 cm, có 2 lá, không dị dạng, không có lá kép. Sau đó cắm ngọn đã cắt vào các khay đặt trong bồn khí canh với mật độ 850 - 880 cây/m2 Dinh dưỡng hao hụt được bổ sung thêm nước và điều chỉnh pH, EC 1 ngày 1 lần, ngưỡng pH = 6,0 - 6,5 và EC = 800 - 1000 Ịis/cm.
 
Các ngọn cắt giâm trên hệ thống khí canh sau 2 - 3 ngày bắt đầu xuất hiện rễ và ra rễ 100% sau 5-7 ngày, tỷ lệ cây sống đạt 100%. số lần cắt ngọn đạt 7- 8 lần/tháng, với hệ số nhân là 9-11 lần/cây mẹ/tháng. Như vậy với hệ số nhân này chúng ta có thể tính ra số lượng cây tạo ra khi ra cây/1 m2 như sau:
 
Trên 1 m2 có thể cắm được 850 cây, sau 4 tuần số lượng cây đạt 9350 cây, lượng cây con này sẽ phủ kín 400 - 500 m2 nhà lưới khi đưa vào sản xuất củ giống gốc (với mật độ 20 cây/m2). Như vậy với phương pháp nhân cây bằng khí canh để cần một số lượng 10000 cây trong cùng một thời điểm chỉ cần diện tích nhân là 1 - l,2m2, số lượng cây gốc ban đầu là 800 - 1000 cây,
 
trong khi đó nhân nhanh trong in vitro cân diện tích nhân và sô lượng cây ban đầu tăng gấp đôi