Theo dự báo của Trung tâm Dự báo KTTVTƯ, thời tiết đang có nhiều diễn biến phức tạp, có thể rét đậm, rét hại kéo dài; nhất là trong dịp trước và sau Tết Nguyên đán. Để chủ động chống rét cho đàn trâu bò, chúng tôi xin giới thiệu một số biện pháp như sau:
1. Cho ăn đủ khẩu phần và cân đối về dinh dưỡng nhằm nâng cao sức đề kháng cho trâu bò. Tăng cường cho ăn thức ăn tinh, giàu đạm, đủ vitamin, các loại khoáng, muối ăn. Nên cho trâu bò ăn nhiều bữa trong ngày để đảm bảo cho chúng không bị đói.
 
Cho ăn thêm đạm ure với lượng khoảng 3 - 5 g/100kg thể trọng, lưu ý hoà ure với nước sạch vảy đều vào rơm hoặc cỏ cho trâu bò, tuyệt đối không được cho con vật uống trực tiếp. Bổ sung các thức ăn ủ chua như thân cây lạc, lá sắn, củ khoai lang.
 
2. Tăng cường chế độ vận động cho trâu bò, đây là biện pháp rất quan trọng nhằm giúp cho con vật sản sinh nhiệt năng trong cơ thể chống rét; con vật tiêu hao năng lượng nhiều sẽ ăn uống tốt hơn, thời gian ngủ dài hơn, sâu hơn nhằm tăng cường sinh lực cho cơ thể.
 
Nếu trời quá rét, nên đi chăn trâu bò muộn (sau 9h) và cho về sớm hơn (trước 17h). Khi nhiệt độ xuống dưới 12 độ C nên dừng việc chăn thả ở ngoài đồng, cho chúng ở tại chuồng nuôi để áp dụng các biện pháp giữ ấm.
 
4. Đảm bảo che chắn chuồng trại, tránh gió lùa, nên có chất độn chuồng, thường xuyên giữ nền chuồng khô ráo, sạch sẽ. Những ngày rét có kèm theo mưa cần tăng lần thay chất độn chuồng để trâu bò không bị lạnh.
 
Có thể sử dụng bóng điện hay đốt sưởi cho gia súc trong chuồng nuôi bằng trấu, mùn cưa, than củi. Nơi để lò sưởi có khoảng cách nhất định, đảm bảo cho trâu bò đủ ấm tránh gây cháy hoặc bị hun khói quá nhiều trong chuồng nuôi có thể gây bỏng cho trâu bò (không nên dùng than tổ ong để sưởi vì rất dễ gây ngộ độc).
 
5. May áo giữ ấm cho trâu bò bằng các loại bao tải, có bao tải gai là tốt nhất, hoặc tận dụng các mền chăn cũ đã qua sử dụng, diện tích may nên che chắn nhiều phần thân của trâu bò.
 
6. Đảm bảo cho trâu bò uống đủ nước, tốt nhất những ngày rét quá cho chúng uống nước ấm có hoà muối với lượng khoảng 5g/100 kg thể trọng.
 
7. Thực hiện tốt các biện pháp phòng dịch bằng biện pháp định kỳ phun thuốc sát trùng lên chuồng trại, các khu vực xung quanh chuồng nuôi (một số loại thuốc sát trùng thông dụng như Vikol, Halamít, Haniodin). Xử lý tốt hệ thống cống rãnh, thoát nước thải, rắc vụi bột xung quanh chuồng nuôi, trên các lối đi để ngăn chặn các loại vi khuẩn gây bệnh xâp nhập.
 
8. Thực hiện tốt việc tiêm vacxin phòng chống các bệnh truyền nhiễm theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Theo dõi sức khoẻ vật nuôi hàng ngày, nếu có dấu hiệu bệnh phải báo ngay cho cán bộ thú y cơ sở.
 
 Lưu ý: Những ngày quá rét, trâu bò thường hay xảy ra bệnh cước chân, biểu hiện thấy da chân bị sưng phù, nứt nẻ, có hiện tượng xung huyết. Trường hợp bệnh nặng, lớp biểu bì ở chân có chảy dịch màu vàng, tạo vết loét, gây nhiễm trùng. Nếu không điều trị kịp thời thì tổ chức dưới da bị hoại tử làm cho con vật bị què, nặng hơn có thể kế phát các bệnh truyền nhiễm khác.
 
Trường hợp trâu bò bị cước chân cần chú ý tăng cường giữ ấm cho chúng, để nền chuồng khô ráo, cho ăn uống đầy đủ có bổ sung muối, khoáng, vitamin. Bệnh mới xuất hiện có thể dùng gừng giã nhỏ hoà với rượu để xoa bóp; đồng thời cho trâu bò vận động tại chuồng để tăng cường tuần hoàn máu tại chân, tránh hiện tượng sưng phù bệnh càng thêm nặng.
 
Nguyễn Ngọc Sơn