Trong những ngày nắng nóng vừa qua không ai ngờ rằng trang trại chăn nuôi lợn của anh Nguyễn Văn Hồng, xã Vân Hà huyện Việt Yên lại hầu như không cảm nhận được mùi hôi từ chất thải của đàn lợn gần 300 con.
 
 
 
Mô hình nuôi lợn trên đệm lót sinh thái.
 
Phân và nước tiểu của lợn được xử lý ngay tại chuồng bằng đệm lót sinh thái mà không cần qua hệ thống hầm biogas, ao lắng lọc và thải ra môi trường bên ngoài.
 
Anh Hồng tâm sự “tôi biết đến mô hình chăn nuôi lợn này từ một người quen ở Hà Nam, sau khi được mục sở thị và hướng dẫn của anh ấy tôi quyết định đầu tư trang trại ở nhà theo mô hình của anh”. Tận dụng hệ thống chuồng trại đã được xây dựng khá căn bản từ trước, anh cải tạo nền chuồng đôi chút và phủ lớp đệm lót dày khoảng 30-40cm. Thay vì nuôi heo trên chuồng sàn hoặc chuồng xi-măng kết hợp với hầm biogas đã được đánh giá là phương pháp tối ưu, thì nay chỉ cần nuôi lợn trên đệm lót. Với chuồng có diện tích 30m2, anh thả nuôi từ 22 đến 27 con lợn. Thành phần của đệm lót gồm mùn cưa, trấu (sẵn có tại địa phương) và dung dịch được pha chế từ chế phẩm sinh học có tên Balaza N01. Đệm lót được tạo bằng nhiều lớp và khi dùng tay bóp có cảm giác mát tay, độ ẩm vừa đủ, không rỉ nước. Nhiệt độ bên trên đệm lót giữ ổn định từ 30 đến 30oC. Đệm lót có chứa một quần thể vi sinh vật có khả năng phân giải mạnh chất hữu cơ nên có thể phân giải tốt phân và nước tiểu. Việc phân giải sẽ diễn ra tốt hơn khi đệm lót được lợn đào bới, trộn đều thường xuyên.
 
Thêm một điều lạ nữa là đàn lợn từ giai đoạn cai sữa đến xuất bán không cần tốn công tắm rửa. Một câu hỏi đặt ra là chất thải bám trên thân thể heo lâu ngày sẽ như thế nào? Những con lợn trong chuồng tự do di chuyển, bơi xới đệm, nằm lăn hoặc đùa giỡn cùng nhau thoải mái. Trong quá trình vận động tự nhiên, các chất bám tạm thời trên thân lợn sẽ nhanh chóng tróc ra, nên lợn sẽ không dơ bẩn hoặc có cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Nếu thời tiết nắng nóng, anh Hồng cho hệ thống phun sương tự động để làm mát đàn lợn. Cũng chính vì không tắm rửa nên lợn tiêu hao năng lượng ít, ăn ít hơn và tỷ lệ nạc cao hơn so với nuôi theo cách truyền thống. Anh Hồng tâm sự: Nói thật, mấy lứa vừa rồi, thương lái thấy lợn của tôi là “khoái” ngay. Nhờ vậy, giá lợn hơi của tôi luôn được thương lái mua với giá cao hơn thị trường từ 200 ngàn đến 250 ngàn đồng/tạ chứ không còn bị o ép như trước.
 
Anh Hồng tâm sự thêm: Mật độ chăn nuôi càng dày đặc nên không thể chăn nuôi theo cách cũ vì như thế sẽ không bảo đảm môi trường, khu vực xung quanh cũng bị “nặng mùi” khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Anh Hồng nhận định: Nuôi lợn trên đệm lót vừa giảm công, giảm nước, giảm chi phí thức ăn mà heo thành phẩm lại có giá cao. Để heo siêng năng đào bới, trộn đều đệm lót, tôi rải thêm một số ngao, hến trên đệm.
 
Theo anh Hồng, đệm lót có thể sử dụng trong vài năm. Người chăn nuôi chỉ cần bổ sung thêm 1 lớp đệm lót và dung dịch men. Các vi sinh vật có lợi trong đệm lót giúp hạn chế một số bệnh liên quan đến hô hấp, tụ huyết trùng, phó thương hàn ở lợn và thúc đẩy nhanh sự tiêu hóa. Đặc biệt là bệnh ho ở lợn giảm đến 90%. Tuy nhiên, vẫn tuân thủ quy định tiêm phòng bắt buộc đối với các bệnh nguy hiểm như dịch tả, lở mồm long móng, tai xanh nhằm đảm bảo an toàn dịch bệnh cho đàn lợn.
 
Nguyễn Thùy Lâm