Thành phố Bắc Giang là một trong các địa phương tuy tiềm năng mặt nước nuôi trồng thủy sản không lớn (có gần 400 ha) nhưng được người nuôi chú trọng nên năng suất bình quân và sản lượng khá cao so với các địa phương khác trong tỉnh. Do đó, để giúp cho người dân nắm bắt được kiến thức khoa học và kỹ năng thực hành cách tổ chức sản xuất đạt hiệu quả kinh tế cao, Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư Bắc Giang đã phối hợp với Trạm Khuyến nông Thành phố xây dựng mô hình nuôi thâm canh cá chim trắng với quy mô 1,5 ha tại xã Song Mai và xã Đa Mai. Hộ nông dân tham gia mô hình được hỗ trợ giá giống, thức ăn, thuốc phòng bệnh cho cá và được tập huấn hướng dẫn quy trình kỹ thuật nuôi.

 

Cá chim trắng nước ngọt được nhập vào Việt Nam từ năm 1998. Đến năm 2000, việc cho sinh sản nhân tạo cá theo quy trình công nghệ sản xuất giống cá của Trung Quốc đã thành công. Cá sống trong môi trường nước có nhiệt độ từ 21 - 32oC, nhưng thích hợp trong khoảng từ 28 - 30oC. Cá chim trắng nước ngọt chịu nhiệt độ thấp tương đối kém, dưới 10oC có biểu hiện không bình thường và chết, lúc này cá giống rất dễ mắc bệnh trùng quả dưa, trùng bánh xe, nấm. Cá chim có thể sống bình thường ở độ mặn dưới 5 - 10%, cá chết ở độ mặn 15%. Cá có thể sống ở trong các thủy vực chật hẹp như ao, hồ, đầm. Với độ pH từ 5,6 - 7,4. Cá có tập tính sống tập trung thành bầy đàn và di chuyển theo bầy. Cá chim trắng nước ngọt là loài cá ăn tạp. Chúng có thể ăn các thức ăn có nguồn gốc thực vật, động vật như thực vật thủy sinh, tôm, cá con, các loài nhuyễn thể. Cá rất tích cực bắt mồi, nuốt rất nhanh. Thức ăn trong dạ dày của mẫu cá thu được trong ao chủ yếu là chất xơ thực vật, hạt ngũ cốc, lúa.

 

Qua thực tế nuôi cho thấy, giống cá này có nhiều ưu điểm, nổi bật nhất là khả năng ăn tạp, từ các loài động vật phù du như tép, giun đến các loài rau, bèo, tảo… cả các loài động thực vật nguyên sinh có sẵn trong môi trường ao nuôi. Cá rất nhanh lớn, nhất là giai đoạn đầu, nếu ao nuôi gắn liền với nguồn nước chủ động thì cá phát triển rất nhanh, đáy ao dù là đất thịt hay cát pha thịt đều có thể nuôi được giống cá này.

 

Yêu cầu ao nuôi:

 

- Diện tích tuỳ thuộc thực tế, nhưng tối thiểu cũng 500m2, tuy nhiên ao càng rộng càng tốt.

 

- Ao cần thông thoáng có độ sâu: 1,5-1,8m.

 

Mật độ cá thả:

 

- 5-10con/m2.

 

Chuẩn bị ao:

 

- Hút cạn nước, vét bùn sâu, giữ lại bùn từ 20-30cm

 

- Làm vệ sinh ao: Tẩy trùng bằng vôi, 8-10kg/m2, phơi đáy ao 2-3 ngày khi thấy mặt bùn nức chân chim là tốt nhất.

 

- Bón lót đáy ao: Phân chuồng 25-30kg/100m2, phân xanh 25-30kg/100m2, rải đều phân, dùng trâu bừa 1-2 lần, đưa nước sâu 30-40cm ngâm ao 2-3 ngày.

 

- Trước khi thả cá mực nước ao phải đảm bảo 1,0-1,2m.

 

Mùa vụ thả cá: Có thể từ tháng 2-3 hoặc tháng 5-6 dương lịch.

 

Chất lượng cá giống và kích cỡ thả:

 

- Cá giống phải khoẻ mạnh, không bị bệnh, không xây xát, không mất nhớt, toàn thân trơn bóng.

 

- Cỡ cá khi thả: Cá giống có chiều dài 8-12cm/con.

 

Chăm sóc và quản lý ao cá:

 

Thường xuyên theo dõi diễn biến thời tiết để điều chỉnh thức ăn, phân bón và bổ sung nước mới vào ao cho phù hợp, thường 1 tuần thay nước 1 lần, mỗi lần thay 1/3 nước cũ trong ao.

 

- Cắm 1 thước đo mực nước trong ao (làm bằng cây tre có khắc từ 100-200cm, luôn duy trì mực nước trong ao 1,2-1,5m.

 

- Bón phân cho ao cá: Phân chuồng ủ 10-15kg/100m2/7 ngày khi thấy nước ao có màu xanh lá chuối non là đạt yêu cầu.

 

- Hàng ngày cho cá ăn vào 8 giờ sáng và 4 giờ chiều. Nên có sàn cho cá ăn để thuận lợi trong việc điều tiết lượng thức ăn cho phù hợp, không để dư thừa thức ăn ảnh hưởng tới môi trường ao nuôi.

 

- Thức ăn xanh cho cá chim trắng là: Bèo tấm, lá rau các loại...

 

- Các loại thức ăn tinh khác: Có thể dùng cám gạo, bột ngô, bột sắn, khoai, bã rượu, bã đậu, chất thải lò mổ... khối lượng cho ăn hàng ngày được tính theo trọng lượng đàn cá thả (ước lượng):

 

+ Tháng 3-6 lượng thức ăn từ 5-8% trọng lượng đàn.

 

+ Tháng 7-8 lượng thức ăn cần từ 4-6% trọng lượng đàn.

 

+ Tháng 9-10 lượng thức ăn cần 3 -5% trọng lượng đàn.

 

+ Tháng 11 trở đi lượng thức ăn cần 2-3% trọng lượng đàn.

 

Thu hoạch: Có thể thu tỉa những con to từ tháng 8 trở đi khi trọng lượng mỗi con từ 0,5-0,7kg/con. Nếu thu toàn bộ cá trong ao, phải rút bớt nước, dùng lưới kéo 2-3 mẻ thu dần cá, sau đó bơm cạn và bắt hết. Tu sửa ao, tân cao bờ, sửa đăng cống, làm vệ sinh ao, chuẩn bị cho vụ nuôi cá mới.

 

Sau 8 tháng nuôi, tỷ lệ cá sống trung bình trên 70%, cá đạt trọng lượng từ 0,8 – 1kg/con, so với các giống khác thì cá chim trắng có độ đồng đều cao, sản lượng cá thu được ước đạt 26,4 tấn. Với giá bán trung bình 21.000 đồng/kg, trừ toàn bộ chi phí lãi gần 95 triệu đồng. Như vậy, năng suất bình quân của mô hình đạt 17,6 tấn/ha/vụ nuôi, đạt thu nhập gần 370 triệu đồng/ha cao gấp nhiều lần so với diện tích canh tác đó trước khi chuyển đổi. Đây là giống cá mặc dù có tầm vóc tối đa không bằng các giống cá: Chép, trôi, mè, trắm cỏ… nhưng nuôi chóng lớn và nhờ chất lượng thịt thơm ngon nên hiệu quả nuôi khá cao.

 

Kết quả của mô hình là cơ sở để Trung tâm và UBND các xã khuyến cáo người dân mở rộng mô hình này theo hình thức nuôi thâm canh tập trung để mang lại hiệu quả kinh tế cao./.

 

Kim Lan

• Cách chăm sóc và nuôi dường Nai (15-11-2023)
• Cách làm chuồng, thức ăn và đặc tính sinh sản của Nai (15-11-2023)
• Đặc điểm và tập tính sinh hoạt của con Nai (15-11-2023)