Nuôi vịt chạy đồng là nghề từ lâu đã gắn chặt với cuộc sống của dân miệt đồng vùng ĐBSCL, nhất là hộ nghèo. Tuy nhiên, những năm gần đây, dịch bệnh nhất là dịch cúm gia cầm đã khiến nhiều hộ nuôi vịt lắm phen khôc đốn. Trong khốn khó, người nuôi vịt đã chuyển đổi hình thức nuôi, đem lại hiệu quả thiết thực.
 
Liên tiếp từ năm 2004 đến nay, những đợt dịch cúm gia cầm H5N1 đã làm cho nhiều hộ phải bỏ nghề, có hộ phá sản. Nuôi vịt chạy đồng càng khó khăn hơn do phải di chuyển đồng xa, phải đăng ký với ngành thú y để kiểm soát sự an toàn của đàn vịt. Hiện vẫn còn nhiều đánh giá khác nhau về việc phát triển đàn vịt nuôi chạy đồng và ngành thú y cho rằng hình thức nuôi này không an toàn sinh học. Tuy nhiên, vì lợi ích và là nghề lâu đời nên nông dân vẫn còn nuôi. Để duy trì và phát triển nghề nuôi vịt, trong những năm qua, ngành nông nghiệp Vĩnh Long đã thực hiện một số mô hình chăn nuôi vịt theo hướng an toàn sinh học.
 
Trước hết nuôi nhốt kết hợp chăn thả. Hình thức này thích hợp cho nuôi vịt đẻ trứng. Vịt nuôi nhốt trên bờ kênh, có mở lối cho vịt xuống nước. Đến mùa thu hoạch lúa thì thả vịt ra đồng. Có thể nuôi các giống vịt tàu, siêu trứng, giống lai hướng trứng. Nuôi theo hình thức này vịt có thể kiếm được thức ăn dưới lòng kinh như cá, hến và có thể bổ sung thêm thức ăn tươi (cua, ốc bươu vàng...), thức ăn chế biến sẵn cho chúng.
 
Bà Tư Lành ở ấp Rạch Rô, xã Trung Chánh, huyện Vũng Liêm (Vĩnh Long) với trên 20 năm trong nghề nuôi vịt. Bà cho biết: trước đây bà nuôi vịt chạy đồng được cán bộ chăn nuôi thú y huyện vận động chuyển sang nuôi nhốt kết hợp thả đồng để hạn chế dịch bệnh. Bà mua lưới mùng, vải bạt làm chuồng che chắn nuôi 2.000 con vịt tàu đẻ. Đây là loại vịt nhỏ con, đầu nhỏ, mỏ khỏe mạnh, cổ dài, chân vàng thấp, nhanh nhẹn, khả năng kiếm mồi tốt và vừa cho thịt vừa cho trứng. Chúng chống chịu tốt với điều kiện chăn thả ngoài đồng.
 
Đến mùa thu hoạch lúa, bà Tư Lành lùa vịt ra đồng gần nhà cho chúng ăn lúa rụng và những động vật sống ở đồng như cua, ốc, dế... để đỡ tốn thức ăn. Khi đồng sạ lúa thì bà nhốt vịt lại. Hình thức nuôi này đã giúp đàn vịt của bà giảm rõ rệt dịch bệnh và còn kết hợp cho vịt ăn thức ăn tự chế, thức ăn công nghiệp nên vịt tăng trọng nhanh, đẻ tốt. Từ đó đến nay, mỗi năm đàn vịt này sản xuất trên 400.000 trứng (bình quân 200 trứng/con), giá bán tại chỗ 17.000 đ/chục, đem lại nguồn thu từ 500-600 triệu đồng, trừ chi phí còn lời trên 200 triệu đồng/năm. Nuôi vịt hướng này đã giúp bà thoát nghèo trở nên khá giả.
 
Kế đến là hình thức nuôi vịt nhốt hoàn toàn. Nuôi theo hình thức này thì không thả ra kênh, ra đồng. Phần lớn thức ăn cho vịt phải mua, vịt ăn thức ăn nhiều hơn nên giá thành cao. Hình thức này phù hợp trong lúc có dịch cúm, giúp người nuôi kiểm soát tốt dịch bệnh, người chế biến và người tiêu dùng an tâm hơn. Năm 2010, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Long đã chuyển giao cho 29 hộ ở 4 huyện Mang Thít, Tam Bình, Vũng Liêm và Trà Ôn nuôi 8.650 con vịt theo hình thức này trong khuôn khổ dự án “Nuôi vịt thịt an toàn sinh học” do Trung tâm KNKN Quốc gia hỗ trợ.
 
Kết quả cho thấy, vịt nuôi nhanh lớn, dễ chăm sóc và quản lý, không mắc bệnh. Vịt đạt trọng lượng từ 1,5-2,6 kg/con... đem lại hiệu quả thiết thực về kinh tế, xã hội và môi trường cho người nuôi. Anh Võ Hoàng Hưng ở ấp Chợ Mới, xã Trung Chánh, huyện Vũng Liêm được dự án hỗ trợ về kỹ thuật nuôi và 250 con vịt giống siêu thịt nuôi theo hình thức nhốt hoàn toàn. Sau 3 tháng, vịt đạt trọng lượng từ 2,5-3 kg/con, giá bán 35.000 đ/kg, anh thu được trên 26 triệu đồng, trừ chi phí còn lời khoảng 40% doanh thu.
 
Nuôi vịt kết hợp nuôi cá. Hình thức này có thể áp dụng ở những cơ sở sản xuất vịt con nuôi thịt. Nuôi vịt trên ao cá, phân vịt thải ra cho cá ăn hoặc tạo nguồn thủy sinh trong ao phát triển làm thức ăn cho cá. Hình thức này giúp giảm đáng kể chi phí dọn chuồng, cung cấp nước uống cho vịt. Đây là hình thức nuôi vịt theo hướng an toàn sinh học.
 
Báo Nông nghiệp Việt Nam.