Những năm qua, ngành thủy sản Việt Nam có tốc độ phát triển vượt bậc và trở thành ngành kinh tế quan trọng của đất nước. Ðể đạt được kết quả này, sự đóng góp của nghiên cứu khoa học và công nghệ (KH&CN) ứng dụng vào sản xuất là không nhỏ. Tuy nhiên, công tác này vẫn chưa phát huy đúng mức, rất cần những chính sách và điều kiện thuận lợi để nghiên cứu KH&CN thể hiện đúng vai trò của mình.
Theo Tổng cục thủy sản, trong thời gian qua, ngành đã chủ động nghiên cứu công nghệ sản xuất giống hầu hết các đối tượng thủy sản nuôi chủ lực như: tôm sú, tôm chân trắng, tôm càng xanh, cá tra, cá rô phi...; đồng thời đã nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tiên tiến trong chọn tạo đàn giống bố mẹ có tính tăng trưởng nhanh đối với cá tra, cá rô phi, tôm chân trắng, tôm sú, cá chép. Ngoài ra, ngành cũng đã tiến hành nhập và thuần hóa thành công một số đối tượng nuôi như: cá hồi vân, cá tầm, cá quế.
Trên lĩnh vực khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, các nhà khoa học cũng đã xác định có khoảng 12.000 loài sinh vật cư trú trong hơn 20 kiểu hệ sinh thái điển hình, đặc biệt có mặt hệ sinh thái hệ san hô, thảm cỏ biển và rừng ngập mặn. Trong tổng số loài được phát hiện, có khoảng 6.000 loài động vật đáy, 2.435 loài cá với trên 100 loài có giá trị về kinh tế. Ðồng thời, trong khâu bảo quản thủy sản khai thác, ngành cũng đã nghiên cứu và ứng dụng công nghệ làm lạnh nước biển, bể ngâm hạ nhiệt, khay chứa đựng, các phương tiện bốc dỡ; làm chủ công nghệ bảo quản và vận chuyển sống đối với một số loài hải sản như: cá, nhuyễn thể, giáp xác… đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Tuy vậy, hoạt động nghiên cứu khoa học phục vụ thủy sản chưa nhiều, các sản phẩm nghiên cứu chưa thật sự có đột phá, ngành thủy sản chưa thật sự làm chủ công nghệ và chưa ổn định được công nghệ tạo giống đáp ứng yêu cầu sạch bệnh, kháng bệnh, khả năng tăng trưởng và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, công nghệ sản xuất vaccin, chế phẩm sinh học còn hạn chế, chưa có nhiều sản phẩm chất lượng cao và ổn định. Vấn đề dịch bệnh trong hoạt động nuôi trồng thủy sản vẫn thường xuyên xảy ra. Tổn thất sau thu hoạch trên tàu cá còn cao và một số sản phẩm chế biến còn ở dạng bán thành phẩm, kể cả sản phẩm của các đối tượng chủ lực...
Tại hội nghị “Khoa học công nghệ phục vụ tái cơ cấu ngành thủy sản” vừa tổ chức tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ NN và PTNT Cao Ðức Phát nhận định, nhìn chung quá trình phát triển KH&CN của ngành thủy sản trong thời gian qua vẫn còn bộc lộ nhiều yếu kém.
.jpg)
Ðể khắc phục những hạn chế trên, Bộ trưởng Cao Ðức Phát cho rằng cần tập trung nâng cao năng lực nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, trước mắt phục vụ tái cơ cấu ngành thủy sản. Về khai thác thủy sản, cần đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng KH&CN để nâng cao hiệu quả một cách bền vững theo hướng không tăng sản lượng khai thác nhưng phải nâng cao giá trị sản xuất và giá trị gia tăng của sản phẩm khai thác.
Về nuôi trồng thủy sản, trên cơ sở phát huy lợi thế điều kiện tự nhiên của đất nước, lấy KH&CN để tiếp sức, thúc đẩy, tập trung nghiên cứu giống, dịch bệnh, công nghệ nuôi, công nghệ tàu cá, kinh tế quản lý, môi trường… Ðồng thời, cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua đào tạo để hình thành đội ngũ cán bộ khoa học có đủ tố chất, năng lực, trình độ nghiên cứu và ứng dụng KH&CN. Bên cạnh đó, khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức đầu tư cho KH&CN, tăng cường liên kết công tư để tạo khả năng tiếp cận nhanh đối với công nghệ tiên tiến trên thế giới. Nhà nước thực hiện chính sách miễn giảm thuế, trợ cấp thuê chuyên gia đầu ngành trên thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu KH&CN. Ðồng thời, tăng cường hợp tác quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh bằng nâng cao trình độ KH&CN ngang bằng các nước trên thế giới.
Nguồn: Báo Khoa học phổ thông
Tin liên quan:
