Với mục tiêu đa dạng hoá các loại cây ăn quả, nâng cao giá trị kinh tế trên một diện tích, mấy năm gần đây, một số hộ dân ở xã Trù Hựu (Lục Ngạn) đã mạnh dạn đưa cây nhãn muộn Khoái Châu (tỉnh Hưng Yên) hay còn gọi là nhãn Miền Thiết vào trồng thay thế dần cây vải thiều. Năm nay, mặc dù sản lượng nhãn giảm hơn so với năm 2011 nhưng người trồng nhãn vẫn có lãi, bởi thời vụ chín muộn, giá bán cao hơn so với các loại nhãn chính vụ.
Năm 2003, sau vài năm gắn bó với cây nhãn Hương Chi nhưng không hiệu quả, anh Lê Văn Hiểu, ở thôn Mịn To, xã Trù Hựu đã lặn lội về Khoái Châu, Hưng Yên mua giống về ghép cải tạo 100 gốc nhãn Hương Chi sang giống nhãn muộn Miền Thiết. Sau 2 năm, cây ghép đã cho thu hoạch với năng suất cao. Theo anh Hiểu, nhãn Miền Thiết có nhiều ưu điểm hơn so với các loại giống nhãn khác đó là:  tính thuần cao, tỷ lệ ra hoa, đậu quả ổn định; quả to, cùi dầy, thơm ngon nên giá trị kinh tế cao. Năm nay, anh Hiểu ước tính thu hoạch 5-7 tấn quả. Thời điểm này, tư thương hợp đồng thu mua với giá trên 30 nghìn đồng/kg. Gia đình anh đang hái tỉa để bán, thu về gần chục triệu đồng. Từ nay đến cuối vụ ước sẽ thu về khoảng gần 200 triệu đồng.
 
Cũng như gia đình anh Hiểu, gia đình ông Thân Văn Quý, người cùng thôn cũng đang cải tạo toàn bộ vườn vải thiều gần nhà để trồng gần 300 cây nhãn Miền Thiết và cam đường canh. Trong đó, có 100 cây được anh cải tạo từ nhãn Hương Chi từ năm 2007. Đến nay, 80% số cây đã cho quả, bình quân đạt từ 60 đến 70kg đối với cây có đường kính tán từ 3m trở lên. Sản lượng ước đạt khoảng 5 tấn quả. Ông Quý cho biết, việc chuyển đổi sang trồng nhãn có nhiều ưu điểm, vừa mang lại giá trị kinh tế cao vừa giảm được sức ép về thời vụ, việc tiêu thụ sản phẩm thuận lợi. Phần lớn tư thương về tận vườn để thu mua. Trừ 5% các khoản chi phí, gia đình ông còn lãi trên 100 triệu đồng.
 
Nhận thấy giá trị từ cây nhãn mang lại, Đảng uỷ, UBND xã Trù Hựu cũng đặc biệt quan tâm nhân rộng diện tích trồng nhãn trên toàn xã. Thông qua các mô hình của Phòng Nông nghiệp và PTNT, Trạm khuyến nông huyện, Hội nông dân xã đã vận động cán bộ hội viên mạnh dạn chuyển đổi vườn cây ăn quả kém giá trị trước đây sang trồng nhãn muộn Khoái Châu và nhãn muộn Hà Tây. Nhờ vậy, từ năm 2010 đến nay, Trù Hựu đã phát triển trên 15 ha nhãn các loại. Trong đó có trên 70% là giống nhãn muộn Khoái Châu.
 
Với mục tiêu phát triển đa dạng, từng bước nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của các loại cây ăn quả và cùng với giá trị thấy rõ mà cây nhãn Miền Thiết đang mang lại cho người nông dân sẽ là động lực để Trù Hựu phát triển diện tích nhãn lên 30 ha vào năm 2015.
 
Vũ Đoàn