Nghề làm bánh đa Kế ở Bắc Giang đã có từ 200 - 300 năm, là một nghề cha truyền con nối. Ngày xưa, làm bánh đa là nghề phụ của người dân sau này dần dần được chuyên nghiệp hóa, được coi là nghề chính và là nguồn thu nhập chính cho những hộ gia đình có nguồn thu nhập ổn định.

Bánh đa Kế là một trong những sản phẩm làng nghề tiêu biểu của tỉnh Bắc Giang, đã được chọn mang đi giới thiệu, triển lãm ở nhiều địa phương trong nước và quốc tế. Bà Nguyễn Thị Hồng Vinh - Chủ tịch UBND phường Dĩnh Kế chia sẻ: “Bánh đa Kế có vị bùi của gạo ngon kết hợp vị béo ngậy của lạc, vừng khiến chiếc bánh đa thơm ngon, đậm vị mà không có bánh nơi nào sánh được. Nghề sản xuất bánh đa đã được công nhận bảo hộ lao động và được xuất đi các nước như Hàn Quốc, Nhật Bản làm tăng thu nhập cho người dân làm nghề ở địa phương”.

Nguyên liệu chính để làm bánh đa là gạo, vừng lạc, khoai lang và cơm trắng. Trong đó khoai lang là bí quyết riêng để tạo nên chiếc bánh vừa có màu đẹp vừa giúp vị bánh đa thêm đậm đà. Để làm ra được những chiếc bánh đa thơm ngon, giòn tan và đậm đà rất cầu kỳ với nhiều công đoạn khác nhau; chọn gạo cho vào ngâm với nước chừng 2 - 3 tiếng đồng hồ, sau vớt ra cho cơm nguội vào trộn đều với muối và bóp cho thật đều và nhuyễn. Theo ông Nguyễn Xuân Trường ở phường Dĩnh Kế thì loại gạo được sử dụng để làm bánh phải là gạo ngon, hạt tròn, mẩy, có mùi thơm sữa. Chủ yếu gạo nguyên liệu được các thợ làm bánh ở làng Kế nhập từ Hải Dương, Nam Định và Thái Bình.

Mỗi ngày, một lao động của làng Dĩnh Kế làm ra khoảng 250 đến 300 cái bánh đa thương phẩm. Bánh nướng chín thì xuất đi khắp mọi vùng miền, bánh làm ra đến đâu là tiêu thụ hết tới đó. Theo khảo sát của Sở Công Thương, năm 2021 tổng số hộ làm nghề bánh đa ở làng Dĩnh Kế là 32 hộ, trong đó có khoảng 67 thợ chính, sản lượng năm đạt 1 triệu chiếc bánh thành phẩm. Anh Nguyễn Văn Khôi ở làng Dĩnh Kế cho biết: “Hiện nay thu nhập bình quân của mỗi thợ làm bánh trung bình khoảng từ 300 - 400 nghìn đồng cho một ngày công lao động. Chính nguồn thu nhập ổn định này đã góp phần đưa kinh tế chung của các hộ gia đình làm bánh ngày càng tốt hơn, cuộc sống đầy đủ hơn."

Với hướng đi đúng đắn, bánh đa Kế dần nâng cao được thương hiệu và vị thế của mình trong các làng nghề thủ công làm bánh đa tính cả về số lượng lẫn chất lượng sản phẩm. Hiện nay, các thế hệ trẻ kế cận vẫn đang tiếp lửa nghề, gìn giữ tinh hoa của thức quà quê giản dị của vùng đất Kinh Bắc này./.