THƯƠNG HIỆU GẠO THƠM YÊN DŨNG

( 12-05-2020 )

Vụ chiêm xuân năm 2006, lần đầu tiên nông dân xã Tư Mại (Yên Dũng) đưa giống lúa Hương thơm số 1 vào gieo cấy với diện tích 12 ha. Theo tính toán của nông dân, mỗi ha lúa thơm cho thu nhập cao hơn lúa thuần 4,5 triệu đồng. Từ hiệu quả của mô hình, UBND xã đã tổ chức hội thảo tuyên truyền để nhân rộng. Để bảo đảm chất lượng sản phẩm, xã Tư Mại đã quy hoạch thành từng vùng sản xuất lúa, quy mô từ 15-50ha/cánh đồng để thuận lợi cho việc bố trí cơ cấu giống, quản lý kỹ thuật chặt chẽ. Bên cạnh đó, UBND xã liên hệ với Công ty Giống cây trồng Trung ương cung cấp giống lúa thơm siêu nguyên chủng cho nông dân. Các giống lúa được đưa vào gieo cấy chủ yếu là: Hương thơm số 1, LT2, N46... Các biện pháp kỹ thuật tiên tiến như: Cấy lúa theo phương pháp SRI, “3 giảm, 3 tăng”, đặt đèn dự báo sâu bệnh được triển khai rộng rãi giúp nông dân giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật mà vẫn bảo đảm năng suất. Bằng cách làm đó, sản phẩm lúa thơm của địa phương đã từng bước khẳng định được chất lượng, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Không chỉ xã Tư Mại, phong trào sản xuất lúa thơm đã phát triển mạnh ở nhiều xã khác như: Nham Sơn, Tân An, Cảnh Thuỵ... Từ kết quả mô hình trên, UBND huyện tổ chức hội thảo đầu bờ với thành phần là trưởng thôn và các hộ sản xuất kinh doanh giỏi một số xã trên địa bàn nhằm giới thiệu những ưu điểm của giống lúa Hương thơm số 1, khuyến khích nông dân các xã đưa giống lúa này vào gieo cấy, từng bước mở rộng vùng sản xuất lúa thơm hàng hoá. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, đặc biệt là việc duy trì chính sách hỗ trợ một phần giá giống lúa (khoảng 30%) và tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân nên diện tích lúa thơm của Yên Dũng những năm gần đây năm sau đều cao hơn năm trước. Năm 2006, diện tích lúa thơm toàn huyện đạt 634ha, năm 2007 tăng lên 1.500ha. Năm 2008, huyện Yên Dũng gieo cấy 2.000 ha lúa thơm. Riêng vụ chiêm xuân cấy hơn 1.100 ha. Trên địa bàn huyện đã hình thành nhiều vùng sản xuất lúa thơm quy mô lớn như thôn Tư Mại (xã Tư Mại), diện tích 50ha/vùng, thôn Kim Xuyên (xã Tân An), thôn Đông Hương (xã Nham Sơn), diện tích 30ha/vùng… Đến nay trên toàn huyện đã hình thành vùng lúa thơm chất lượng cao với quy mô 2.500 ha/năm, tập trung nhiều ở Tư Mại, Đức Giang, Nham Sơn, Tiến Dũng… với các giống Hương thơm số 1, Bắc thơm, LT2, N46… Đây là những giống lúa cho gạo ngon, năng suất bình quân đạt 200-220 kg/sào, tiêu thụ thuận lợi. Đặc biệt, lúa thơm được huyện bổ sung vào công thức luân canh 3 vụ/năm để xây dựng cánh đồng cho thu nhập cao. Hiện toàn huyện có 40 cánh đồng cho thu nhập từ 100 triệu đồng đến 200 triệu đồng/ha/năm. Xã Tư Mại là điển hình của huyện về sản xuất lúa thơm. Bình quân, mỗi vụ nông dân trong xã gieo cấy hơn 200 ha lúa thơm (chiếm hơn 50% diện tích cấy lúa). Để bảo đảm chất lượng sản phẩm, xã quy hoạch thành vùng sản xuất, với quy mô từ 15-50ha/cánh đồng để thuận lợi cho việc áp dụng kỹ thuật sản xuất, phòng, trừ sâu bệnh… Ông Lưu Hồng Đán ở thôn Tư Mại cho biết: “Ba năm gần đây, mỗi vụ gia đình tôi cấy 6 sào lúa bằng giống Hương thơm số 1, năng suất đạt 220kg/sào, cho thu nhập cao gấp 1,5 lần so với các giống lúa thông thường”.

Xuất phát từ điều kiện thực tế sản xuất ở địa phương cũng như các yếu tố về thị trường, chất lượng sản phẩm, UBND tỉnh đã bổ sung sản phẩm gạo thơm Yên Dũng vào danh mục đề án xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm hàng hoá đặc sản truyền thống của tỉnh giai đoạn 2005-2010 (theo Quyết định 503/QĐ-UBND tỉnh ngày 09-4-2008). Xúc tiến thực hiện đề án này, UBND huyện Yên Dũng đã có kế hoạch đầu tư kinh phí kiên cố hoá kênh mương nội đồng, tu sửa trạm bơm tại các cánh đồng chuyên canh sản xuất lúa thơm. Nhằm khuyến khích các hộ tham gia sản xuất, hằng năm huyện trích ngân sách hỗ trợ nông dân 30% giá giống lúa, tăng cường tổ chức tập huấn chuyển giao kỹ thuật gieo cấy, chăm sóc và phòng, trừ sâu bệnh. Để từng bước xây dựng thương hiệu gạo thơm bền vững, vụ mùa năm nay, UBND huyện Yên Dũng trích ngân sách hơn 100 triệu đồng trợ giá gần 21 tấn thóc giống Hương thơm số 1, Bắc thơm, LT2, SH2 siêu nguyên chủng với mức 4-5 nghìn đồng/kg.

Đây là những giống lúa có nhiều ưu điểm: Thời gian sinh trưởng ngắn, khoảng 110-115 ngày; kháng bệnh khá; năng suất bình quân đạt từ 220-250 kg/sào; chất lượng gạo thơm ngon, phù hợp thị hiếu người tiêu dùng. Đặc biệt, giá thóc lúa thơm thương phẩm cao hơn các giống lúa thuần 1.000-1.500 đồng/kg.

Ngoài ra, để chọn được giống tốt, huyện còn ký hợp đồng với các đơn vị như: Công ty Giống cây trồng Thái Bình, Công ty Giống cây trồng Trung ương, Viện Khoa học Kỹ thuật Việt Nam cung cấp giống siêu nguyên chủng…

Sản xuất lúa thơm mang lại hiệu quả kinh tế cao, đầu ra cho nông sản thuận lợi nên ngày càng được nhiều hộ nông dân lựa chọn đưa vào gieo cấy. Chị Vũ Thị Hiền ở Tiểu khu 5, thị trấn Neo nói: “Mấy năm nay năm nào gia đình tôi cũng cấy lúa thơm. Thực tế sản xuất cho thấy quy trình kỹ thuật của giống lúa này không phức tạp hơn so với các giống lúa khác, năng suất bình quân đạt

hơn 2 tạ/sào. Hơn nữa, cây lúa thơm bán được giá hơn, việc tiêu thụ nông sản thuận lợi bởi tư thương đến tận nhà mua…”.

Nhu cầu sử dụng các loại nông sản chất lượng cao của người dân ngày càng tăng. Nắm bắt cơ hội đó và nhằm xây dựng thương hiệu cho sản phẩm gạo thơm Yên Dũng, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ về nhãn hiệu hàng hoá, mới đây, UBND huyện đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ hoàn chỉnh hồ sơ đăng ký nhãn hiệu hàng hoá với Cục sở hữu trí tuệ. Bên cạnh đó, Yên Dũng tiếp tục thực hiện mở rộng diện tích lúa thơm bằng việc duy trì các chính sách hỗ trợ nông dân. Ông Dương Văn Quang, Chủ tịch UBND huyện khẳng định: “Đối với các hộ gieo cấy lúa thơm sẽ được huyện hỗ trợ một phần giá giống như các năm trước và tập huấn kỹ thuật”. Với những nỗ lực đó, tin rằng thương hiệu gạo thơm Yên Dũng ngày càng được nhiều người tiêu dùng biết đến./.

Đức Thanh

THƯƠNG HIỆU GẠO THƠM YÊN DŨNG

BẢN QUYỀN THUỘC TRUNG TÂM ỨNG DỤNG KH&CN