Măng tây là loại cây có giá trị dinh dưỡng, giá trị kinh tế cao, 1ha măng tây xanh có thể cho người nông dân thu nhập khảng 60 triệu đồng/tháng nên đang được nhiều địa phương đẩy mạnh trồng. Tại Bắc Giang, mô hình trồng thử nghiệm 0,1ha măng tây xanh tại thôn Trước, xã Tự Lạn, huyện Việt Yên trên chân đất trồng rau màu do Liên hiệp Các hội Khoa học và Kỹ thuật chủ trì được đánh giá là loại cây trồng tiềm năng trong hướng chuyển dịch cơ cấu cây trồng. Măng tây xanh là loại cây trồng lâu năm, thuộc lớp thực vật một lá mầm dạng bụi, thân thảo, lá kim, chịu hạn rất tốt, khi trưởng thành cây sẽ bung tán cành lá rộng 1m, cao tới 1,5-1,8m. Cây măng tây có hoa đơn tính màu lục nhạt, trái khi chín màu đỏ, có 4-6 hạt màu đen. Bộ phận thu hoạch của măng tây xanh là chồi măng. Trước khi nhú khỏi mặt đất, chồi măng có màu trắng, mềm, khi nhô cao khỏi mặt đất, chúng tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời nên phát triển nhiều diệp lục tố và biến thành màu xanh, phát sinh cành. Cây măng tây xanh có thời gian khai thác kinh tế kéo dài 10-15 năm. Măng dùng làm rau sống, xay sinh tố và chế biến các món canh bổ dưỡng; đồng thời giúp phòng tránh một số bệnh như: Táo bón, đau bàng quang, ung thư, chống lão hóa và béo phì… Anh Đặng Văn Thiêm, hộ dân tham gia mô hình cho biết: “Tháng 5-2014, gia đình tôi được nhận hỗ trợ về giống, phân bón, kỹ thuật để trồng 3 sào măng tây xanh. Đến nay, cây đã cho thu hoạch mầm được gần một tháng. Hiện mỗi ngày tôi hái chồi măng một lần, năng suất đạt 5kg/sào, bán với giá 60 nghìn đồng/kg. Số lượng ít nên chỉ bán cho nhà hàng theo hợp đồng ký kết giữa hai bên". Hiện tại hộ anh Thiêm đã mở rộng diện tích thêm hơn 2 sào nữa. Là cây ưa sáng, măng tây rất mẫn cảm với đất trồng. Đất trồng phải có độ phì cao, tơi xốp, giàu mùn và độ pH từ 6-7 là tốt nhất. Đất cần cày bừa kỹ, phun thuốc diệt mầm bệnh, san phẳng, lên luống rộng 100cm, cao 30cm, phơi nắng 25-30 ngày trước khi trồng. Nhiệt độ trung bình thích hợp cho cây măng tây phát triển tốt khoảng 270C, do đó có thể trồng vào 2 vụ trong năm là: Gieo cuối tháng 8-9 để trồng tháng 2-3 và gieo cuối tháng 2-4 để trồng từ tháng 4-6. Măng sau 2-3 tháng ươm giống và 4-6 tháng trồng thì cây bắt đầu cho thu hoạch, năng suất trung bình 5-6kg/sào/ngày. Trồng măng tây càng lâu năm thì cây sẽ đẻ nhánh nhiều, năng suất tăng lên theo thời gian. Theo đó, lợi nhuận năm sau sẽ cao hơn năm trước khoảng 20%. Cây măng tây xanh cho hiệu quả kinh tế cao hơn gấp 5-6 lần các loại rau màu khác. Mỗi năm, cây măng tây xanh có thể thu hoạch từ 8-9 tháng tùy thuộc công chăm sóc. Măng tây là loại cây dễ trồng, chăm sóc. Thực hiện bón phân cho cây theo hai giai đoạn: Bón lót trước khi trồng: Trên mặt luống dùng cuốc đào một rãnh dọc theo chiều dài mảnh đất trồng, rộng 50cm, sâu 25cm. Hoặc đào hố kích thước 40-40cm, khoảng cách cây cách cây 30cm, đảo đều phân với đất với lượng 12-15 tấn phân hữu cơ hoai mục kết hợp Trichoderma, 150kg NPK, 1.200-1.500kg vôi cho 1ha đất trồng, sau đó rạch bịch nylon để trồng cây con vào. Bón thúc sau trồng: Giai đoạn này được chia làm 4-6 lần bón thúc. Lần đầu sau trồng 15-20 ngày, sau đó cứ cách mỗi tháng bón 1 lần với lượng phân cho 1ha là 150kg NPK theo tỷ lệ 16:16:8, kết hợp vun gốc sau mỗi lần bón để bảo vệ cổ rễ. Trước khi vào thời kỳ thu hoạch măng (khoảng 120 ngày sau trồng) bón thêm 15-20 tấn phân chuồng + 200kg NPK với tỷ lệ 15:15:15/ha nhằm cung cấp thêm dinh dưỡng cho cây mẹ đẻ nhiều măng. Sau khi thu hoạch khoảng 3,5 tháng, cắt tỉa bớt cây mẹ già, chỉ giữ lại những cây khỏe và tiếp tục bón thúc bổ sung thêm phân chuồng, phân NPK, WEHG, Nitrophotka để kích thích cây tiếp tục sinh trưởng và cho nhiều chồi măng năng suất, chất lượng hơn. Cần lưu ý, nước là yếu tố quan trọng quyết định năng suất và chất lượng măng. Bởi vậy, cần thường xuyên cung cấp đủ nước sạch để đảm bảo duy trì độ ẩm ở mức 60-70%. Có thể phun tưới, tưới nhỏ giọt hoặc tưới rãnh ngày 2 lần vào mùa nắng, 1-2 ngày/lần vào mùa mưa. Nên tưới vào buổi sáng sau khi thu măng xong và buổi chiều trước 17 giờ để khỏi làm ảnh hưởng đến những mầm măng mới nhú. Vào mùa nắng cần giữ ẩm bằng cách phủ rơm rạ hoặc sơ dừa, tro trấu, lục bình… mùa mưa cần làm rãnh thoát nước tốt, tuyệt đối không để măng bị ngập úng. Ngoài ra, để đạt năng suất cao khi trồng măng tây xanh, người trồng cần phun một số loại thuốc như: HEROFOS 400SL, EMABEN 3.6WG, DETECT 50WP, BIOBUS 1.00WP và dùng chế phẩm sinh học có chứa Trichoderma... để phòng, tránh một số loại sâu bệnh như bệnh thối gốc rễ, sâu xanh, nhện đỏ có thể gặp trên cây măng. Anh Nguyễn Văn Thành, chủ nhiệm mô hình nói: “Đây là giống cây trồng mới, sản phẩm bảo đảm sạch lại bổ dưỡng nên được người tiêu dùng ưa chuộng. Hiện nay, có nhiều hộ dân tại Việt Yên đã tìm hiểu về giống cây này để mở rộng diện tích sản xuất trong thời gian tới. Với giá bán hiện tại khoảng 60 nghìn đồng/kg, cây trồng này giúp nông dân có thu nhập khá; ngoài ra lá cây còn bán được cho các cửa hàng hoa”. Có thể thấy, trồng măng tây xanh mở ra hướng đi triển vọng cho bà con nông dân trên địa bàn tỉnh./. Nguyễn Tươi