1. Nguyên liệu:
Linh Chi sử dụng nguyên liệu chủ yếu là mùn cưa của các loại gỗ (trừ gỗ có tinh dầu và độc tố), bã mía thải... Mùn cưa và bã mía phải được sàng trước khi xử lý nguyên liệu.
2. Xử lý nguyên liệu:
Hoà nước vôi có pH = 13-14. Mùn cưa khô cứ 1 kg cần 1,2 lít nước vôi; bã mía khô cứ 1 kg cần 2,2 lít nước vôi. Trộn đều nguyên liệu và điều chỉnh để nguyên liệu có độ ẩm 60-65%. Chất lên kệ sàn đống ủ, phủ nilon kín để mùn cưa, bã mía thấm đều. Thời gian từ 7-8 ngày.
3. Đảo và điều chỉnh độ ẩm:
Sau khi ủ 7-8 ngày, kiểm tra nhiệt độ, độ ẩm của nguyên liệu. Nhiệt độ đống ủ đạt 45-500C. Độ ẩm nguyên liệu đạt 60-65%, nguyên liệu đã được chuyển màu nâu. Chỉnh độ ẩm xong tiến hành ủ đống và che kín lại, thời gian ủ tiếp từ 7-8 ngày.
4. Phối trộn nguyên liệu, đóng bịch:
* Công thức dùng cho 100 kg nguyên liệu:
- Mùn cưa đủ ẩm: 83,5%.
- Bột nhẹ CaCO3: 1,3%.
- Cám gạo: 5%.
- Cám ngô: 10%.
Mùn cưa đã ủ được phối trộn với các phụ gia tỷ lệ như trên, trộn đảo đều, chỉnh độ ẩm đạt 60-65%.
* Đóng bịch: Chuẩn bị túi nilon 2 lớp có kích thước 25x35 (10kg túi/1 tấn nguyên liệu).
Cổ nút nhựa: 4 kg/1tấn nguyên liệu.
Nắp đậy: 4 kg/1000 bịch.
Bông nút: 5 kg/1 tấn nguyên liệu.
Chun buộc: 01 gói 0,5 kg.
* Cách đóng bịch: Cho nguyên liệu đã được phối trộn vào túi nilon 2 lớp gấp đáy vuông, ấn chặt vừa phải có độ cao từ 10-13cm, làm cổ nút đặt nút bông và nắp đậy, trọng lượng mỗi bịch 1,1-1,3 kg.
5. Hấp thanh trùng:
Hấp thanh trùng bằng nồi áp suất, áp suất đạt từ 1,3-1,4at (123-1250C) trong thời gian 3-4 giờ.
Hấp bằng lò hấp cách thuỷ, nhiệt độ cần đạt 1000C trở lên, thời gian hấp kéo dài 10-12 giờ (kể từ khi đạt nhiệt độ).
Sau khi hấp bịch chín có mùi thơm, chuyển bịch vào trong phòng cấy đã vô trùng, để nguội.
6. Để nguội bịch, cấy giống:
Bịch hấp xong để nguội từ 12-16 giờ trong phòng cấy giống, nhiệt độ trong bịch dưới 280C thì tiến hành cấy giống. Phòng cấy phải đảm bảo sạch sẽ, thanh trùng thường xuyên bằng vôi bột, lưu huỳnh.
Dụng cụ cấy giống: que cấy, đèn cồn, bàn cấy, cồn sát trùng.
Giống nấm: Giống Linh Chi được làm trên môi trường hạt ở trong chai thuỷ tinh, lượng giống 15-20 g giống/bịch.
7. ươm sợi và nới nút bông:
Nhà ươm sợi phải sạch sẽ, thoáng mát, có độ ẩm từ 70-80%, ánh sáng yếu, nhiệt độ điều chỉnh được 25-300C.
Chuyển bịch vào nhà ươm, đặt bịch lên sàn, giá sàn hoặc dây treo, khoảng cách giữa các bịch 2-3cm.
Sau thời gian 20-25 ngày, kiểm tra sợi nấm ăn phủ toàn bộ bề mặt thì tiến hành nới nút bông (lấy nút bông ra và đưa nút bông đã làm tơi xốp nhỏ hơn vừa miệng nắp nhựa ấn sâu xuống vừa bằng miệng nắp nhựa) để quả thể nấm mọc qua cổ nhựa.
Thời gian ươm sợi từ 40-45 ngày. Nếu bịch nào kiểm tra bị hỏng thì loại bỏ ngay khỏi vườn ươm.
8. Chăm sóc, thu hái và chế biến:
Nhiệt độ thích hợp cho sợi nấm mọc và phát triển là từ 25-280C. Khi sợi nấm ăn xuống 2/3 bịch thì bắt đầu xuất hiện mũ nấm trên cổ nắp nhựa, màu trắng hồng, lớn dần lên hình quả trứng. Chăm sóc nấm Linh Chi cần thận trọng về nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng. Theo dõi hàng ngày, tưới nước lên các bịch nấm.
Lưu ý: Khi nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao thì phải điều chỉnh nhiệt độ trong nhà nuôi trồng cho hợp lý, tránh quả thể bị dị dạng. Thời gian chăm sóc từ 70-85 ngày. Khi nào thấy mũ nấm có màu nâu đồng thì thu hái đợt 1. Tốt nhất là thu hái vào ngày nắng. Dùng dao cắt ngang chân với bịch nấm, sau đó dùng vôi bôi vào vết cắt và chăm sóc như ban đầu. Sau 15-20 ngày thì mọc đợt quả thể mới. Bịch Linh Chi có thể cho thu hái từ 3-4 đợt.
Sau khi thu hái, rửa nhanh nấm dưới vòi nước chảy cho hết bụi và bào tử, xếp ra phơi nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 50-600C cho đến khi độ ẩm còn từ 13-14%. Có thể thái lát ra dùng hoặc nghiền thành bột.
Bài: Nông Tuyên Huấn
Theo http://khuyennongbacgiang.com/
1. Nguyên liệu:
Linh Chi sử dụng nguyên liệu chủ yếu là mùn cưa của các loại gỗ (trừ gỗ có tinh dầu và độc tố), bã mía thải... Mùn cưa và bã mía phải được sàng trước khi xử lý nguyên liệu.
2. Xử lý nguyên liệu:
Hoà nước vôi có pH = 13-14. Mùn cưa khô cứ 1 kg cần 1,2 lít nước vôi; bã mía khô cứ 1 kg cần 2,2 lít nước vôi. Trộn đều nguyên liệu và điều chỉnh để nguyên liệu có độ ẩm 60-65%. Chất lên kệ sàn đống ủ, phủ nilon kín để mùn cưa, bã mía thấm đều. Thời gian từ 7-8 ngày.
3. Đảo và điều chỉnh độ ẩm:
Sau khi ủ 7-8 ngày, kiểm tra nhiệt độ, độ ẩm của nguyên liệu. Nhiệt độ đống ủ đạt 45-500C. Độ ẩm nguyên liệu đạt 60-65%, nguyên liệu đã được chuyển màu nâu. Chỉnh độ ẩm xong tiến hành ủ đống và che kín lại, thời gian ủ tiếp từ 7-8 ngày.
4. Phối trộn nguyên liệu, đóng bịch:
* Công thức dùng cho 100 kg nguyên liệu:
- Mùn cưa đủ ẩm: 83,5%.
- Bột nhẹ CaCO3: 1,3%.
- Cám gạo: 5%.
- Cám ngô: 10%.
Mùn cưa đã ủ được phối trộn với các phụ gia tỷ lệ như trên, trộn đảo đều, chỉnh độ ẩm đạt 60-65%.
* Đóng bịch: Chuẩn bị túi nilon 2 lớp có kích thước 25x35 (10kg túi/1 tấn nguyên liệu).
Cổ nút nhựa: 4 kg/1tấn nguyên liệu.
Nắp đậy: 4 kg/1000 bịch.
Bông nút: 5 kg/1 tấn nguyên liệu.
Chun buộc: 01 gói 0,5 kg.
* Cách đóng bịch: Cho nguyên liệu đã được phối trộn vào túi nilon 2 lớp gấp đáy vuông, ấn chặt vừa phải có độ cao từ 10-13cm, làm cổ nút đặt nút bông và nắp đậy, trọng lượng mỗi bịch 1,1-1,3 kg.
5. Hấp thanh trùng:
Hấp thanh trùng bằng nồi áp suất, áp suất đạt từ 1,3-1,4at (123-1250C) trong thời gian 3-4 giờ.
Hấp bằng lò hấp cách thuỷ, nhiệt độ cần đạt 1000C trở lên, thời gian hấp kéo dài 10-12 giờ (kể từ khi đạt nhiệt độ).
Sau khi hấp bịch chín có mùi thơm, chuyển bịch vào trong phòng cấy đã vô trùng, để nguội.
6. Để nguội bịch, cấy giống:
Bịch hấp xong để nguội từ 12-16 giờ trong phòng cấy giống, nhiệt độ trong bịch dưới 280C thì tiến hành cấy giống. Phòng cấy phải đảm bảo sạch sẽ, thanh trùng thường xuyên bằng vôi bột, lưu huỳnh.
Dụng cụ cấy giống: que cấy, đèn cồn, bàn cấy, cồn sát trùng.
Giống nấm: Giống Linh Chi được làm trên môi trường hạt ở trong chai thuỷ tinh, lượng giống 15-20 g giống/bịch.
7. ươm sợi và nới nút bông:
Nhà ươm sợi phải sạch sẽ, thoáng mát, có độ ẩm từ 70-80%, ánh sáng yếu, nhiệt độ điều chỉnh được 25-300C.
Chuyển bịch vào nhà ươm, đặt bịch lên sàn, giá sàn hoặc dây treo, khoảng cách giữa các bịch 2-3cm.
Sau thời gian 20-25 ngày, kiểm tra sợi nấm ăn phủ toàn bộ bề mặt thì tiến hành nới nút bông (lấy nút bông ra và đưa nút bông đã làm tơi xốp nhỏ hơn vừa miệng nắp nhựa ấn sâu xuống vừa bằng miệng nắp nhựa) để quả thể nấm mọc qua cổ nhựa.
Thời gian ươm sợi từ 40-45 ngày. Nếu bịch nào kiểm tra bị hỏng thì loại bỏ ngay khỏi vườn ươm.
8. Chăm sóc, thu hái và chế biến:
Nhiệt độ thích hợp cho sợi nấm mọc và phát triển là từ 25-280C. Khi sợi nấm ăn xuống 2/3 bịch thì bắt đầu xuất hiện mũ nấm trên cổ nắp nhựa, màu trắng hồng, lớn dần lên hình quả trứng. Chăm sóc nấm Linh Chi cần thận trọng về nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng. Theo dõi hàng ngày, tưới nước lên các bịch nấm.
Lưu ý: Khi nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao thì phải điều chỉnh nhiệt độ trong nhà nuôi trồng cho hợp lý, tránh quả thể bị dị dạng. Thời gian chăm sóc từ 70-85 ngày. Khi nào thấy mũ nấm có màu nâu đồng thì thu hái đợt 1. Tốt nhất là thu hái vào ngày nắng. Dùng dao cắt ngang chân với bịch nấm, sau đó dùng vôi bôi vào vết cắt và chăm sóc như ban đầu. Sau 15-20 ngày thì mọc đợt quả thể mới. Bịch Linh Chi có thể cho thu hái từ 3-4 đợt.
Sau khi thu hái, rửa nhanh nấm dưới vòi nước chảy cho hết bụi và bào tử, xếp ra phơi nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 50-600C cho đến khi độ ẩm còn từ 13-14%. Có thể thái lát ra dùng hoặc nghiền thành bột.
Bài: Nông Tuyên Huấn
